Als je het artikel van dagblad trouw hebt gelezen, hebben zij gezien vanuit een eenvoudig perspectief helemaal gelijk. Wij opteren echter voor een meervoudig perspectief. Hier volgt ons meervoudig perspectief op intuïtie en wijsheid.
Veelzijdig perspectief
“Kennis komt vanuit een enkelzijdig perspectief. Wijsheid komt voort uit veelzijdige perspectieven.”
Gregory Bateson
Volgens de bekende antropoloog, filosoof en systeem-theoreticus Gregory Bateson, vereist wijsheid meervoudige perspectieven. In zijn typische provocerende steil zei Bateson vaak: “Een enkel referentiepunt bevat geen inherente wijsheid.”
Een voorbeeld: is iemand van veertig jaar oud? Vanuit een enkelvoudig perspectief is er alleen maar het getal ‘veertig jaar’. Op zichzelf heeft veertig jaar geen andere betekenis dan het feit dat er een hoeveelheid van veertig jaar is. Echter wanneer we een tweede referentiepunt inbrengen, bijvoorbeeld die van een zes jaar oud kind, dan komen die veertig jaar in een ander daglicht te staan. Vanuit het perspectief van een zes jaar oud kind, ja, dan is iemand van veertig inderdaad oud! Als we er nu een derde perspectief aan toevoegen, iemand van tachtig, dan is veertig opeens helemaal niet oud. Dan kom je net kijken, je bent halfweg.
Merk op welk verschil in begrijpen er ontstaat in de betekenis van ‘veertig jaar oud’, als je alle drie die perspectieven tegelijkertijd beschouwt. Zowel die van het zesjarig kind, de veertiger en de tachtigjarige. Vanuit drie verschillende gezichtspunten kun je pas het grotere patroon zien dat niet zichtbaar was vanuit slechts een of zelfs twee verschillende referentiepunten. Omdat wijsheid het vermogen vraagt om het grotere patroon achter situaties of issues te zien, zijn er tenminste drie verschillende invalshoeken nodig. Zoals Bateson beschrijft, is uitgaan van verschillende perspectieven en op meerdere vlakken onderscheid maken de enige manier waarop wij keuzes kunnen maken en kunnen beoordelen of die keuzes ecologisch, wijs en gezond zijn.
Wijsheid uitlijnen.
“Je zult niet alleen de kunst van het luisteren naar je hoofd behoren te verstaan, je zult ook moeten kunnen luisteren naar je hart en je buik.”
Carly Fiorina
Het ontwikkelen van je intuïtie
“Iedereen heeft intuïtie. Hoe meer je dit erkent, hoe sterker en accurater het wordt.”
Marla Mitchell
Intuïtie is diep innerlijk weten. Het wordt gedefinieerd als het vermogen om kennis te verwerven, zonder het ergens uit af te leiden of het gebruik van reden. Met andere woorden: het is een manier van weten die bewust hoofd-gebaseerde processen voorbij gaat.
Volgens professor Gerard Hodgkinson van de Universiteit van Leeds, ervaren we intuïtie meestal onder hevige tijdsdruk, in situaties van acuut gevaar of bij overmatig veel informatie, en daar waar bewuste analyse moeilijk of onmogelijk is. (Paradoxaal wordt intuïtie ook ervaren in momenten van diepe ontspanning, gedurende de zogenaamde Alfa-staat, als het autonome zenuwstelsel helemaal in balans is, in coherente modus en wanneer alle breinen verbonden zijn en beide hersenhelften in balans.)
In een artikel dat gepubliceerd is in de British Journal of Psycholology, noemt professor Hodgkinson de casus van een formule-1 coureur die zijn leven redde door in een haarspeldbocht totaal onverwacht boven op zijn rem te trappen en zo ternauwernood een kettingbotsing voorkwam op het wegdek voor hem. In de forensische analyse met psychologen na deze gebeurtenis, verklaarde de coureur dat hij geen bewust idee had waarom hij zo opeens remde. Hij had een enorm sterke neiging gevoeld om te remmen, een gevoel dat groter was dan zijn verlangen om te winnen. Door video- en geheugen analyse was hij in staat om vast te stellen dat toen hij de bocht naderde, de reactie van toeschouwers langs de kant van de weg in zijn perifere waarneming zijn onbewuste vertelde dat er iets ernstig mis was. En dat dit zijn onbewuste zo heftig triggerde dat hij boven op de rem ging.
Boodschappen vanuit je meervoudige breinen
In mBIT-termen is intuïtie de integratie van boodschappen, wijsheid en informatie vanuit alle drie de breinen. Dit komt overeen met onze gebruikelijke omschrijvingen dat intuïtie bestaat uit buik-gevoel, hart-boodschappen of een zesde zintuig. En inderdaad: de wortel van het woord intuïtie is ‘tuere’ wat zoveel betekent als ‘bewaken of beschermen’ en dat is precies de primaire functie van het buikbrein. We zien dit duidelijk in het voorbeeld van de autocoureur hierboven.
Gedragsmodellering toont aan dat intuïtie komt via buik en hartgevoelens, sterke impulsen, behoeftes, dromen, visioenen, een stil innerlijk stemmetje, geuren, smaken, geluiden en klanken. Het wordt ook wel beschreven als “het kleine innerlijke stemmetje” en het heeft de volgende kenmerken:
- Intuïtie is typisch zintuiglijk, vaak vanuit ingewanden en niet al te verbaal (geen heftige innerlijke dialoog)
- Intuïtie is kalm en niet angstaanjagend
- Intuïtie wordt aangemoedigd door respectvol intern vragen en kan niet gedwongen worden
- Intuïtie uit zich vaak in dromen, is vaak symbolisch of metaforisch
Onze meervoudige breinen doen continu pogingen ons van kennis en inzichten te voorzien over wat er in onze wereld gebeurt. De kunst is goed af te stemmen op deze boodschappen en er bewust betekenis aan te geven; ze te verfijnen en te polijsten. Aristoteles zei het nog het best toen hij wijsheid omschreef als “intuïtief besef gecombineerd met wetenschappelijke kennis.”
“Intuïtie behaagt de voorbereide geest.”
Antonio Damasio
Dit is een belangrijk onderscheid. Wijze intuïtie vraagt toegeëigende kennis. Je breinen kunnen geen wijze inzichten verstrekken over zaken of gebieden waar je geen kennis van of ervaring mee hebt. Hoe je je drie breinen ook integreert, ze zullen geen intuïtieve wijsheid genereren over hersenoperaties als je nooit medicijnen hebt gestudeerd. Je hebt voorbereiding nodig. Je hebt absoluut bewuste hoofd-gebaseerde aandacht en kennis nodig in dit proces. En hoofd-gebaseerde ervaring op zich zal ook geen wijsheid genereren.
Geïntegreerde intuïtie
Merk op dat we hier niet bezig zijn met de ultieme cursus intuïtie. We schrijven hier geen encyclopedische verhandeling over elk aspect van intuïtie. We zijn slechts op zoek naar die soort intuïtie die leidt tot praktische en pragmatische wijsheid.
We suggereren ook niet dat intuïtie een soort magisch, esoterische of mystiek ‘ding’ is. Het bewijs dat ons onderzoek heeft opgeleverd toont aan dat intuïtie een neurologisch en fysiek proces is en een neurologische en fysieke structuur heeft. Ons modelleer werk met mBIT heeft belangrijk onderscheid blootgelegd in het proces waarbij intuïtie wordt toegepast op wijsheid. Daarom leggen we ideeën over intuïtie als ware het een of ander psychisch fenomeen of psychische vaardigheid naast ons neer en onderzoeken we intuïtie als een diep, geïntegreerd en inzichtvol besef van weten, dat gegenereerd wordt door de Hoogste Expressies van je drie breinen.
De innerlijke stem
Er is onderzoek dat een onderscheid maakt tussen een pure hoofd of ego-gebaseerde innerlijke stem versus een hart-buik intuïtieve innerlijke stem. Gezegd wordt dat de hart-buik stem vanuit een focus op liefde, compassie, vrede en moed komt. Dit is een werkelijk belangrijk inzicht. Elk van je breinen kan intuïtieve boodschappen geven. Er kan een innerlijke stem klinken (via symbolen, beelden, gevoel) vanuit het hoofd-, het hart- of het buik-neurale-netwerk. En, (zoals we schreven in hoofdstuk 4), is zo’n innerlijke stem waarschijnlijk de vertaling van non-verbale boodschappen vanuit je hartbrein, je buikbrein of je rechter hersenhelft van het hoofdbrein naar woorden die ervoor zorgen dat ze in je bewustzijn komen. Echter het alleen maar luisteren naar je meervoudige breinsignalen kan leiden tot enorm on-wijze beslissingen. Je hart, buik of hoofd kan intuïtieve boodschappen van de andere breinen vertroebelen. Daar moet je je bewust van zijn en derhalve is het belangrijk zorgvuldig na te lopen welke innerlijke stem tot je spreekt. Door veel te oefenen zul je het verschil leren kennen tussen op ego-gebaseerde boodschappen en hart- en buik-berichten.
De structuur van intuïtieve wijsheid
Er ligt een structuur ten grondslag aan het proces van wijze intuïtie. Zoals we gezien hebben zal en wil elk van je breinen je van intuïtieve informatie voorzien over jouw situatie en jouw wereld. Maar er is een significant verschil in de kwaliteit van die inzichten en informatie wanneer die gegeven wordt vanuit de Hoogste Expressie. Intuïtie die voortgebracht wordt uit neurale netwerken die in een overmatige sympatische of parasympatische staat zijn, kunnen verstoord en vooral onwijs zijn. In een staat van woede of angst bijvoorbeeld, zullen je breinen je ongetwijfeld intuïtieve boodschappen brengen. Maar deze zullen heel anders van kwaliteit zijn en van andere inzichten getuigen dan die die je ontvangt wanneer je handelt vanuit een staat van liefdevolle vriendelijkheid, balans en kalmte.
Om intuïtieve wijsheid te bereiken, zul je je Hoogste Expressies van je breinen dienen te leren te gebruiken, vanuit een gebalanceerde, coherente staat van zijn. Vanuit dat kader kun je dan met je breinen communiceren en respectvol vragen naar hun intuïtie en inzicht.
Stappen in het mBIT model om hier te komen:
- Communiceer met en vraag aan elk brein om je boodschappen en intuïtieve berichten te sturen over de situatie of de context die jij ervaart.
- Ben alert op en maak onderscheid tussen de boodschappen en signalen van elk afzonderlijke neurale intelligentie als ze reageren op jouw verzoek voor informatie.
- Pas gebalanceerde ademhaling toe en breng elk van je breinen in een coherente staat en Hoogste Expressie.
- Sta dan toe dat deze diepe intuïtieve inzichten hun betekenis duidelijk maken in jouw bewuste gewaar zijn doordat je drie breinen uitgelijnd/geïntegreerd zijn met elkaar.
- Wat daaruit voortkomt is diepe intuïtieve wijsheid.
© mBraining Pty Ltd 2017. Vertaald door Erna Smeekens, Phylon Voncken en Wilbert Molenaar naar het boek van Grant Soosalu & Marvin Oka; ‘mBraining; Using your multiple Brains to do cool stuff’.
Cool feit – we zijn erg ver met de volledige vertaling van het boek.
